serióloga: por qué Stranger Things é a serie perfecta para o verán

Levo anos agardando pola perfecta serie de verán. E non digo que non haxa series boas no verán, pero Breaking Bad, Rubicon, Rectify ou Mr. Robot son boas en calquera época do ano. Poderían emitirse fóra do calendario gregoriano e seguirían sendo boas.

Pola contra, hai series decentes que melloran polo feito de seren emitidas no verán, do mesmo xeito que é moito mellor ver Dragon Ball merendando, ou que os libros de Stephen King prestan máis en vacacións. Por iso cando vai comezar a tempada televisiva do verán, sempre busco entre as descricións e os trailers cál vai ser a serie que cumpra con eses requisitos. No pasado trabuqueime, e moito, con Under the Dome (malia que a tal altura xa debería saber por experiencia que o señor King ten o estraño poder de gafar calquera adaptación dunha obra súa na que estea envolto dalgún xeito) e mais con The Strain, que nun principio me pareceran firmes candidatas. Haven foi durante un par de tempadas unha boa serie de verán, pero comezou a perder pulo curiosamente coincidindo co seu paso á grella de outono.

Este ano non tiña nada en mente, a verdade é que co choio e as opos teño unha lista interminábel de series pendentes por ver de todo o curso, como ben se pode observar pola (ahem) frecuencia dos meus artigos, e nin sequera estiven ao tanto do que anunciaban para o verán, así que cando me atopei con Stranger Things de casualidade buscando outra cousa, e vin que tv.com só tiña una crítica de segunda sobre ela, non agardei moita cousa... E que trabucada estaba.

Velaquí a miña lista de razóns polas que tedes que ver Stranger Things este verán, spoiler free.

É unha carta de amor dos autores, e iso nótase

Algunhas críticas que lin por aí sinalaban os puntos en común con Super 8, esa peli que saíu hai uns anos para aproveitar a nostalxia do grupo de consumo entre os 35 e os 45 anos. A diferenza para min é que Stranger Things é máis honesta, cita as súas referencias sen vergonza ningunha, e xoga coas espectativas que esas referencias crean, como a escena do 6º episodio na que os rapaces escapan en bicicleta e os malos lles bloquean o paso, e todos contemos a respiración agardando a que Eleven conxure a E.T. facendo voar as bicis por riba deles e... non é exactamente iso o que pasa.

Alén de E.T. e The Goonies, que veñen rapidamente á cabeza polo grupo protagonista, hai un pracer oculto en recoñecer referencias literarias e cinematográficas que os autores teñen en común contigo, como cando estás na praia e ves alguén lendo o teu libro preferido, e podo asegurar que son moitas, de Firestarter a Something Wicked This Way Comes, e de Stand by Me a The X Files.

Está ambientada nos anos 80, non no construto idealizado dos anos 80 que se ten no 2016

É certo que a serie está ambientada en 1983 para xustificar parte do argumento (a Guerra Fría) e tamén, é certo, para capturar ese ambiente de nostalxia que nos fai compartir no facebook fotos de casettes e bolis bic, pero para variar está ben feita e parece unha película dos 80, e non un xigantesco lugar común onde todo o mundo leva ombreiras, quentadores, pelo cardado e cores flúor. De feito a ambientación e o vestiario están tan coidados que de seguida te metes na atmosfera e aceptas o salto temporal como se foses parte del.

Unha parte importante do ambiente, que está presente sen ter sequera que ser mencionado, é a reconversión industrial, a inflación e as fondas desigualdades inspiradas pola economía da oferta de Reagan, e iso fai que a serie escape desa visión idealizada que exportan outras series e películas, que non lembran, ou non queren lembrar, que os 80 do punk, o pop e a new wave tamén foron os 80 da heroína, o paro e as dictaduras militares.

A música

Outra cousa odiosa que teñen as series ambientadas nos 80 son os excesos musicais: é como se nesa época todo o mundo constantemente só escoitase os exitazos que a radiofórmula actual elevou a categoría de mitos, e non houbese máis música nin máis estilos no mundo. Algo semellante ao que acontecía daquela coas películas de Vietnam, que calquera diría que todo o elenco de Woodstock foi tocar alí en directo.

Aquí a banda sonora é discreta, salvo pola repetición de Should I Stay or Should I Go como tema vehicular para a trama. A primeira vez que soou pensei inmediatamente que, xa de usar algo dos Clash, ocorríanseme a bote pronto trinta cancións mellores ca esa, pero dado como se usa durante toda a serie, ten sentido que escollesen unha canción con ese título.

Outra cousa que me ten loca é a música de ambiente: ese sintetizador é o máis evocador e ao mesmo tempo o máis ominoso que escoitei na vida.

O ritmo

Para ser unha serie de 8 capítulos, temos unha chea de personaxes e historias diferentes, todas coa súa complexidade. O bo que ten iso é que ningunha historia é de recheo e ningunha deixa de aparecer cando a acción se intensifica, e por iso a medida que van confluíndo todas encaixan con perfecta naturalidade. Ao longo dos capítulos hai unha serie de pistolas de Chejov diseminadas que non se gardan para o truco final, se non que se usan cando son necesarias (como a canteira), por iso todo o argumento remata sendo redondo. Con todo, os autores fan unha chiscadela aos espectadores máis repunantiños no epílogo, coa partida de Dungeons and Dragons.

Como acontece coas series de éxito, xa está renovada para unha segunda tempada, e iso fai que o guión deixe algunhas portas abertas (no pun intended) pero pódese ver perfectamente como se fose unha serie dunha soa tempada.

A colaboración é vital

Isto sigue tendo que ver co punto anterior, pero quíxeno poñer á parte porque son unha tola da ficción na que os personaxes protagonistas e antagonistas se van xuntando a forza de achegárense todos á vez ao misterio, e sempre sempre me emociona o grupo de marxinais que emprega a intelixencia e a empatía (e moitas armas moi chulas) para derrotar o mal, desde BtVS até Salem’s Lot. O que me leva a...

A ciencia é divertida

En Stranger Things hai dous tipos de ciencia: os experimentos prohibidos con LSD e vítimas mal informadas que leva a cabo a escura axencia do goberno que representan os “malos”, e os experimentos saídos da clase de ciencias de secundaria e dun profesor apaixonado, que todos lembramos vagamente (mesmo as que eramos lerdas en ciencias) e que no fondo sempre soubemos que o día menos pensado habían servir para salvar o mundo.

Ademais, como acontece cando tes 12 anos, as cousas máis interesantes pasan na escola.

O elenco

Desde que a miña curmá me arrastrou a ver Reality Bites nos 90, pensei que nunca máis ía ter nada bo que dicir de Winona Ryder (para ser xustos, hai que dicir que a peli que eu quería ir ver aquel día era The Crow, que tamén manda truco...). En Stranger Things a actriz está contida e críbel nun papel no que é moi difícil parecer contida e ao mesmo tempo críbel, así que retiro todo o dito.

O mesmo acontece cos nenos actores. Polo xeral odio os nenos actores, coma calquera persoa de ben, pero estes rapaces interpretan, non se limitan a soltar as súas liñas e poñer caras (se cadra o elo máis feble é o que fai de Will, pero con todo non dá grima). Iso si, se alguén ten pensado ver a serie dobrada que nin se moleste en tentar rebater este punto.

Pero sen dúbida o mellor da serie é David Habour como heroe recalcitrante, o sheriff polo que non das un can no primeiro capítulo e despois resulta que non era tan parvo como parecía e aínda vai salvar o mundo...

E Matthew Modine está moito máis terrorífico do que nunca estivo en ningunha das súas películas mainstream.

O monstro

Un dos fallos estrepitosos de The Strain, e foron moitos, foi que os primeiros capítulos alimentaron as nosas expectativas dun vampiro realmente terrorífico, despois da vaga de poetas lánguidos que inundou o mundo con Twilight e demais, para despois amosarnos unha creación tan chapuceira que só faltaba que se lle vise a cremalleira do traxe no lombo.

É difícil crear plasticamente monstros terroríficos, entre outras cousas porque cada un ten a súa propia idea do que é o terror (a min persoalmente posme entre unha escolopendra e un zombi e boto a correr cara ao zombi), e é moito máis difícil conseguilo na época do consumo masivo de entretemento e a saturación de estímulos, porque as máis das veces os espectadores dedicámonos a buscarlle os fíos aos monicreques en vez de atender ao espectáculo. Unha opción que funcionaba antes para estimular a imaxinación era non desvelar o monstro en ningún momento: Stephen King conta en Danse Macabre que unha asociación de mulleres puritanas pedira que se prohibisen as representacións da adaptación teatral de The Monkey’s Paw, de W.W. Jacobs, pola terríbel visión que aparecía ao final cando a nai abría a porta, cando en realidade o que aparecía, o mesmo que no relato, era nada, o limiar baleiro.

Stranger Things elabora todo o concepto do "outro lado" (Upside-Down) que xa é terrorífico abondo sen necesidade de monstro, e cando por fin o amosa é sempre en penumbra, con luces que veñen e van, ou movéndose moi rápido, de xeito que aos espectadores máis repunantes non nos dá tempo a buscar fíos nin cremalleiras. Ademais, calquera monstro con aires de ter saído dos Mitos de Cthulu ten a miña aprobación inmediata.