8 dobraxes de serie que merecen un xuízo sumarísimo e ser fusiladas ao amencer

Até hai ben pouco era difícil ver series en versión orixinal, e as que preferiamos velas así eramos repunantes ou simplemente queriamos fardar do noso coñecemento de idiomas. Eramos como aquel que, na sala de cine en versión orixinal, escacha a rir medio segundo antes de que poñan o subtítulo, para que todo o mundo saiba que entende o que están a dicir. Veña ho, todos sabedes do que falo, porque ou ben vivistes iso algunha vez, ou sodes dos que o fan.

Pero os das series eramos peores, porque esixiamos versión orixinal sen motivo aparente, porque as series non son tan importantes, as comedias son moi rápidas e non dá tempo a ler os chistes, ou o traballo dos dobradores españois é recoñecido internacionalmente. Sen ánimo de lles quitar mérito (xa entraremos despois en casos específicos), hai varios problemas polos que esta teoría non se sustenta: para comezar, a présa que teñen actualmente as cadeas de televisión como Fox España ou Canal + por estrear as series de éxito case ao mesmo tempo que se estrea por primeira vez no país de orixe. Todos lembramos o fiasco dos subtítulos do último episodio de Lost, non é necesario dicir que a produción de unha dobraxe é moito máis complexa e a calidade se resinte se acurtas os tempos. Pero é que ademais non podemos perder de vista o termo “actor de dobraxe”; os dobradores son iso, actores e actrices, e cando están mal dirixidos, trasladan os rexistros interpretativos propios da ficción española á ficción que están a dobrar, e o resultado é tan afastado do orixinal que cando o comparamos dá medo.

Velaquí algúns exemplos prácticos:

Community

Cústame moito traballo recomendar Community, que é unha das miñas comedias favoritas, porque sempre me queda a dúbida de se a persoa á que lla recomendo a verá en versión dobrada e pensará que son parva. Neste caso non é un problema de calidade, pero si que a dobraxe altera a personalidade dos personaxes e o carácter da serie. Penso que o director ou os actores de dobraxe de Community están habituados ao estándar das comedias americanas multicámara dos 90 e, cal votantes dos Emmy, son incapaces de recoñecer un formato distinto que tamén é comedia, por iso lle aplican a cada unha das personaxes voces estereotípicas de sitcom.

Abed, un dos protagonistas, é un fanático da ficción con serios problemas para relacionarse no mundo real, e a graza do seu personaxe reside na súa falta de expresividade e na súa interpretación ortopédica que raia no autismo. En español, Abed é un Chandler.  Imaxinade logo o que farán co Señor Chang:

The Wire

Ao meu colega Carlinhos dixéronlle que The Wire se dobraba nun estudio da Coruña, e desde aquela está empeñado en que escoitou a Omar Little dicir “neno, que movida!” máis dunha vez.  Eu non vin todos os capítulos dobrados porque non hai cristo que ature ese suplicio, pero gustaríame pensar que o Carlinhos ten moita imaxinación.

Con todo, sexan ou non sexan as torres de Baltimore Oeste rebautizadas como Penamoa na dobraxe, o problema neste caso é de calidade: mentres que a escolla de actores The Wire foi recoñecida en todo o mundo por preferir actores que soasen naturais e críbeis no papel a grandes nomes, os seus dobradores soltan as liñas sen rastro de emoción, xa non digamos naturalidade. Non axuda que o único termo que se lles ocorreu para traducir yo, fella, man, dude e nigger sexa “tío”, porque así parece que todos os personaxes falan no mesmo rexistro. No mesmo rechinante rexistro.

Breaking Bad

Este vai de terceiro, porque o caso de Breaking Bad é unha mestura do síndrome de Community co síndrome de The Wire.

Que temos unha serie nova que non sabemos moi ben de que vai pero o protagonista é o pai de Malcolm e o dentista de Seinfeld? Pois nada, a poñerlle unha voz de bonachón de comedia estilo Ned Flanders, aínda que os tons e matices da voz de Bryan Cranston non se parezan en nada á vociña aflautada do seu dobrador (teño calafríos cada vez que vexo unha promoción de Canal + na que se escoita a Walter White, na voz do seu dobrador español, dicir “yo soy el peligro, Skyler” con voz de Dalek).

Na parte de Jesse acontece algo semellante ao dos mozos das torres de Baltimore, todos os yo, bitch, dude, bro, etc... tradúcense a un “estándar yonki” en español e viran plano un personaxe que no orixinal está cheo de matices traxicómicos.

The Big Bang Theory

Sheldon e Penny son os máis claros exemplos de “abedización” en TBBT, malia que todos os outros personaxes a sufren dunha forma ou outra. No caso de Sheldon, o problema evidente é común a moitas das novas comedias: en canto hai un personaxe melindroso, sabichón ou repugnante, os dobradores españois recorren a “Serioloxía Española 1” e, entre os 9 arquetipos dos que dispoñen, escollen o “mariquita”, botando por terra o traballo do actor orixinal e deixando todo o potencial cómico en mans de quen traduce o diálogo, e iso é xogarse moito. Con Penny volvemos tirar de estereotipo, vemos unha loira crédula no piloto e poñémoslle voz de tal, sen atender para nada ao ton da actriz; por iso, mentres a súa personaxe evoluciona ao longo das sete tempadas que leva en antena, a Penny española ficará para sempre conxelada no piloto, cal Han Solo atrapado en carbonita.

E por favor non me fagades falar da autopromoción de Antena 3 ao dobrar a coletilla de Sheldon, “bazinga”, como “zas, en toda la boca”, unha frase coa que Family Guy, que se emitía na mesma filial de Antena 3 que TBBT, homenaxea na súa particular maneira a Jackie Gleason e o seu personaxe en The Honeymooners. Outra entrada á parte sería cómo e por qué os dobradores deciden que hai termos e personaxes da cultura americana que non coñecemos ou para os que non estamos preparados e no canto de traducilos inventan outros novos... Fresh Prince of Bel-Air, anyone?

Frasier

Alguén escoitou a voz de David Hyde Pierce en orixinal? Pois, por se non vos quedaba claro, non fai de amanerado, nin John Mahoney (Martin Crane) de vello rosmón. Os dous son actores con voces profundas como a do propio Kelsey Grammer, o cal ten sentido no casting da serie, porque se supón que son familia. En español volvemos ao caso do estereotipo: que Niles é repunantiño, snob e feble fisicamente? Daquela poñémoslle voz afectada, porque un home así non o pode interpretar un actor con proxección de voz... Non, en España non pode. O exemplo máis flagrante vémolo no episodio 6 da 4ª tempada, onde Daphne coñece un home nun bar de citas ao que vai con Roz e, cando llo presenta á familia, decátanse de que é un clon de Niles. Só que ao público custaralle un pouco decatarse, porque alén do traxe de dobre lapela e os xestos, o que Daphne leva a casa na versión española é a Fernando Esteso facendo de mariquita, tan tan tan esaxerado e tan fóra de personaxe que nin sequera se parece ao seu referente no reparto principal.

NOTA: gustaríame outorgarlle algúns puntos, se fose posíbel, aos directores de dobraxe de The Simpsons, que tendo ao dobrador de Kelsey Grammer para dobrar tamén o seu personaxe Side Show Bob, molestáronse en contar co dobrador de David Hyde Pierce en Frasier cando este apareceu facendo de irmán de Bob no episodio “Brother from Another Series” da oitava tempada.

Lost

O amigo Julio lémbrame o de Lost, que eu a verdade xa a tiña medio esquecida. Que eu saiba, non había nada especialmente ofensivo coas voces dos personaxes principais, pero que pasaba cos acentos? É que Sayid, Rousseau e todos os outros personaxes estranxeiros eran parte do reparto orixinal de Top Secret?

Castle

Sei que Castle non é necesariamente un drama e que está a medio camiño entre a serie policial e a comedia de situación, pero Nathan Fillion é un dos meus actores preferidos desde que interpretou ao malvado reverendo Caleb en Buffy the Vampire Slayer e pasando por Firefly, e escoitalo resolvendo crimes coa voz de Fry de Futurama...  non. Non.

The Bridge

Por último, The Bridge resume a esquizofrenia que poboa os estudos de dobraxe no estado español:

Resulta que temos unha serie ambientada na fronteira entre Texas (EUA) e Chihuahua (México), na que a metade dos personaxes son mexicanos e falan no seu idioma (con subtítulos en inglés na emisión orixinal). E non falan nalgún escuro dialecto de Ciudad Juárez imposíbel de entender para os hispanofalantes de outros lugares, falan español mexicano tan claro que o Instituto Cervantes podería usar as súas escenas como probas de audición para o exame DELE. No entanto, por razóns dignas de analizar por Iker Jiménez, os cerebros pensantes de FOX España decidiron que os actores que dobran os personaxes mexicanos cando interactúan en inglés, os dobrasen tamén cando falan entre eles en mexicano, co que temos unha serie  policíaca de ton escuro e ambiente enrarecido subitamente animada pola voz dun dobrador español tentando imitar a Speedy González. Cuates, aquí hai tomate.

Estas son algunhas das máis terroríficas, pero hai máis, moitas máis... Alguén que se anime a seguir a lista?

a obsesión humana por medir, calibrar, comparar...

Esta semana, na serie de: Pati esbardalla sobre calquera cousa que leu en internet e tomou demasiado a peito...

Friends e How I Met Your Mother NON son a mesma serie

[full disclaimer: gústame Friends. Malia que aquí critico a parte moralista e relambida que nunca me gustou da serie, creo que é unha gran comedia con doses de humor á que poucas comedias posteriores poden aspirar. O que non entendo é a necesidade de militar, cando estaba en antena non entendía que tiveses forzosamente que ser de Friends ou de Seinfeld, e agora non entendo que teñas que volver elixir bando. En todo caso, se hai que elixir, vou quedar con Allo’Allo’...]

Acabo de ler un artigo de Buzzfeed que compara Friends con How I Met Your Mother en termos moi científicos, moi mesurables, se é que iso existe... pero non é o primeiro artigo ao respecto. Desde que HIMYM comezou a ter éxito, xa vin unhas cantas montaxes en Youtube que facían o mesmo con máis ou menos tino. Tamén con Happy Endings, outra serie cunha mestura homoxénea de amigos brancos de clase alta de vinte-trinta anos.

Claro que desde que Lost rematou, cada vez que un drama tira do rollo sobrenatural pero só en parte, como con vergoña, non faltan os xornalistas non especializados en televisión (ou especializados en televisión española) que lle colgan a etiqueta de “a nova Lost”.

Flash Forward, The Event, Alcatraz e Revolution, catro series precedidas polo perigoso título de "a nova Lost" que fracasaron miserablemente. Non é que iso tivese moito que ver, fracasaron porque eran malas con avaricia.

A nosa obsesión polas comparacións ven de antigo. Cando Fra Angelico estaba a pintar a Anunciación, seguro que viu algún imbécil a dicirlle “tío, dixéronche algunha vez que es o Giotto do século XV?”, e seguro que ao artista lle fixo moita graza.

Hai ademais dous axiomas que acompañan tales comparacións, a saber:

1)      A obra que coñecemos primeiro sempre é percibida como a “orixinal”, sendo os traballos posteriores percibidos como imitacións ou “a nova Lost”

2)      Se a primeira obra non é coñecida polo gran público, daquela queda automaticamente excluída da comparación, e pasa á categoría de “frikadas de puretas”.

Por exemplo, calquera que se lle ocorra loubar o sentido do humor de True Blood na súa primeira tempada recibirá unha apupada tremenda dos fans de Buffy the Vampire Slayer, que somos lexión, porque nós todo iso xa o vimos, pero se eu digo que iso de que a moza rescate o mozo non o inventou Joss Whedon senón The Avengers en 1961, estades no voso dereito de chamarme pureta.

Por cada vez que Buffy salvou a Xander, Emma Peel fixo o propio con John Steed.

Con todo, é certo que as semellanzas entre HIMYM e Friends son demasiadas como para atribuílas todas á nosa teima por buscar denominadores comúns. Isto sempre acontece máis entre comedias de situación ca no drama, porque, por definición, as comedias de situación teñen uns parámetros máis ríxidos: basicamente teñen que facer risa (comedia) e se teñen que dar nun escenario concreto (si, adivinástelo, iso é a situación). E os escenarios nos que podemos facer comedia poden semellar infinitos, pero case sempre recorremos aos mesmos: a casa (comedias de familias ou de amigos), o lugar de traballo (unha oficina, un hospital ou unha escola son sempre as escollas máis obvias) ou o lugar de ocio (o bar, nomeadamente).

No drama as posibilidades son máis, pero en certos tipos de drama tamén acontece isto. Pensade na cantidade de series policiais que hai agora mesmo en antena que están compostas por unha parella de investigador ortodoxo mais unha persoa allea aos métodos policiais que pola súa personalidade desbaraxusta os métodos do detective pero axuda a resolver os casos (así, a bote pronto, The Mentalist, Bones, Unforgettable...). Tamén os dramas de hospital son tan parecidos que se es fan podes diagnosticar os pacientes cunha marxe de erro do 1% no momento que entran polas portas batentes de urxencias, ou predicir en que momento da noite o doutor guapo, o doutor bo ou a doutora putón-pero-competente van berrar “desfibrilador!”

Por certo, iso de subverter o tópico chamándolle McDreamy, McSteamy, etc... aos personaxes de hospital tampouco o inventou Shonda Rhymes en Grey’s Anatomy, iso é tan vello como a gloriosa comedia australiana Let the Blood Run Free, que, se non vistes cando a botaron hai anos en Canal +, xa estades tardando:

É máis, pensade na de antiheroes que a partir de agora e polos séculos de tele que virán se van comparar con Walter White/Heisenberg. Desde que Breaking Bad rematou, ese título xa o ostentou Lester Nygaard en Fargo, e non houbo unha soa crítica que non mencionase o parecido, pero tamén é doado trazar unha liña de patróns comúns que una a Tony Soprano, Jimmy McNulty, Don Draper e mesmo o doutor House.

O que me leva á orixe do meu desbarre:

Son HIMYM e Friends a mesma serie como afirma algún listo no Buzzfeed? En esencia si, porque as dúas son series formulaicas que utilizan arquetipos nos que encaixar os seus personaxes principais, pero a maioría das comedias de situación de antes e de agora seguen eses patróns:

A localización

Que hai máis neoioquino ca un plató de Los Ángeles?

A gran cidade, sexa New York (Friends, How I Met Your Mother), Chicago (Happy Endings) ou Los Angeles (New Girl) sempre é unha prioridade nas series de xente guapa sen problemas e con bos traballos, porque a xente nova e triunfadora non quere vivir no Lanford de Roseanne ou no Queens do King of... E por suposto, o apartamento no centro é á franxa de audiencia de profesionais entre 20 e 35 anos, solteiros e sen fillos o que a casa das aforas ás familias.

Ocio en horas de oficina

Imaxe cedida tacitamente por cuantarazon.com

Entre Cheers e How I Met Your Mother hai unha semellanza máis evidente, non porque as dúas tivesen como escenario principal (en Cheers único nas primeiras tempadas) o bar, senón porque tanto unha como outra reflectían con honestidade o que fan os traballadores americanos cando rematan a xornada: beben, e a bebida e o lugar elixido (na casa ou no bar) poden variar en función de distintos parámetros sociais, pero o feito de beber non está estigmatizado porque non o está na sociedade.

Con Friends en cambio tentaron colarnos a idea antinatural de que unha panda de amigos de vinte e pico anos pasan a vida nunha cafetería, comendo café e madalenas como se fosen a miña avoa e as amigas, e os poucos episodios no que consumiron bebidas alcohólicas sempre tiveron que ver co abuso delas e as consecuencias negativas que isto provocou (Chandler tentando ocultar que Mónica estaba borracha NO SEU PROPIO CUMPLE, Rachel deixándolle unha mensaxe embarazosa a Ross porque bebera para esquecelo durante unha cita, o mozo de Mónica que ten un problema co alcohol...).

Isto ten moito que ver cunha certa tendencia de Friends a acompañar os seus capítulos dunha moralina que non concorda coa audiencia á que ía dirixida nin con outras series da época: Larry David tiña a norma de “no hugging, no learning” no plató de Seinfeld, que viña a significar que o propósito da serie era entreter e que os personaxes non debían aprender ningunha valiosa lección vital polo camiño; Alexa Junge, guionista de Friends, estaba casada con Doug Petrie, escritor en Buffy the Vampire Slayer (que, non esquezamos, era unha serie da WB para o público xuvenil) e decote queixábase ao seu home porque a censura auto-imposta na primeira era moito máis estrita cá de Buffy.

Doug Petrie: [Nesta escena] Xander está tentando amañar un arma do exército. Lembro que lle contei á miña muller que Xander ía dicir “Se en vez de blaster se chamase orgasmatrón probaría a premer o gatillo”. Ela traballa en Friends e díxome “nós non podemos dicir algo así en Friends”, así que podes ter un orgasmatrón en Buffy pero non en Friends.

A forma de tratar as drogas é outro dos temas que distingue Friends doutras series semellantes. Desde os episodios coñazo de Blossom que eran como unha titoría interminable coa monxa moderna da miña escola, as comedias tenden a obviar a existencia das drogas en xeral, para evitar dar sermóns que ao público adulto non lle interesan. Friends en troques entra de cheo no territorio moralista de Blossom nun capítulo de infausto recordo, no que Jon Lovitz interpreta ao dono dun restaurante que quere contratar a Mónica como chef. Desde a reacción puritana desmesurada de Mónica cando informa aos seus amigos de que o restaurador “fumou un porro cando viñamos para aquí!!!!” até o comportamento de Lovitz baixo os efectos do porro, máis propio dun mandril epiléptico pasado de farlopa ca de un adulto que fumou marihuana, todo o episodio é un despropósito que semella patrocinado pola Liga de Mulleres Abstemias do Sur Profundo. Desde que o sobriño do doutor Nacho Martín bouroulle á  súa curmá baixo os efectos dun porro en Médico de Familia, nunca tal cousa se vira en televisión, e miren que estou a comparar Friends cunha serie costumbrista española.

How I Met Your Mother subverteu ese tópico parodiando a dobre moral de comedias como Friends, que pontificaba sobre os perigos das drogas mentres Matthew Perry chegaba ao plató borracho e enfarlopado día si, día tamén. En HIMYM os protagonistas saen “comendo bocadillos” en moitas ocasións: non teñen problema en fumar, pero Ted, que lle conta aos seus fillos as proezas sexuais de Barney con todo luxo de detalles, considera que os debe protexer ocultando o feito de que fumaban porros e cambiándoos polos inocentes bocadillos. Tamén hai un episodio no que Marshall toma algo que supoñemos que é éxtase, malia que nunca o aclaren, con hilarantes consecuencias e cero remorsos, o que é un sopro de aire fresco con respecto a outras comedias.

Outra das diferenzas fundamentais entre Friends e How I Met Your Mother  (e case calquera outra serie semellante) é o tratamento do sexo. Aí Friends emprega o libro de estilo de I Love Lucy, onde os homes poden ser conquistadores como Joey sempre que as mulleres sexan mozas “sensatas” que sempre procuran unha relación estable, ou rubias parvas que se deixan enganar para ter sexo sen compromiso. Elas nunca son suxeitos activos e nunca deciden follar con quen lles pete sen ter unha axenda secreta para atrapalo, porque daquela non serían ben consideradas. O exemplo máis flagrante disto é un episodio no que Phoebe sae un par de veces cun mozo que non se quere deitar con ela; cando ela decide tomar a iniciativa e finalmente deitarse con el, Joey dille que ese tío é o seu ídolo, porque (atención á perversión) conseguiu que ela pensase que se quería deitar con el, que llo pedise e que lle dixera que non era necesario que a volvese chamar e (sobre todo)  conseguiu que ela crese que iso era unha boa idea. A pequena burbulla de emancipación de Phoebe estoupa daquela, e remata sentíndose fatal porque así é como se debe sentir unha moza decente despois de ter sexo esporádico cun home do que non está namorada, chicas.

Ante este panorama, Robin de HIMYM é unha abandeirada da liberación sexual, pero  tamén o serían Jess de New Girl ou Roz de Frasier, aínda que for por oposición.

Pero sigamos coas comparacións dos arquetipos principais...

A parella da tensión sexual

Como ben explica Shirley en Community, o feito de que para moitos fans Ross e Rachel sexan os representantes orixinais da parella intermitente na que basear o arco argumental dunha serie, non é máis ca unha cuestión xeracional. Para os que viamos comedias antes que Friends esa parella principal de actores un pouco máis protagonistas có resto, lixeiramente máis atractivos ou mellor vestidos có resto, sempre será Sam e Diane. E despois de Friends, claro, temos a Ted e Robin, Jess e Nick, Leonard e Penny ou Jeff e Britta, por moito que Community se esmere en subvertelo. O caso é xerar unha dinámica de will they won’t they que chegue para encher varias tempadas.

O Casanova

O mesmo que no caso da parella, antes de Joey Tribbiani existiu Sam Malone, e antes ca este Fonzie, e algo despois Barney Stinson. E probabelmente sexa un arquetipo que tenda a desaparecer ou modificarse a medida que avanzamos cara a un mundo onde os roles sexuais están menos estereotipados, pero non esquezamos que os guionistas de comedia van sempre uns corenta anos por detrás dos avances da sociedade, non hai máis que contar os personaxes LBGT que son protagonistas nalgunha serie de máxima difusión (e os guionistas de comedia española van uns 60 anos por detrás da realidade, doutra forma non se explica que a estas alturas teñan sempre un personaxe arquetípico que é “el mariquita”).

O Comic Relief

Este era outro dos arquetipos aos que facía referencia o artigo de Buzzfeed, aínda que comparar o humor cínico de Chandler co simplón de Marshall paréceme máis collido polos pelos. Con todo, en todas as comedias este personaxe forma parte do coro e normalmente leva as liñas argumentais máis lixeiras e con máis humor físico de todas, véxase o Entrenador e posteriormente Woody en Cheers, Niles en Frasier, Troy en Community ou Schmidt en New Girl. E por suposto que o bufón vai rematar (ou comezar) emparellado coa Amiga Maternal, pero aí hai pouco misterio: descontando a parella intermitente e os Casanova, son os dous personaxes home-muller que sobran.

O que si me parece interesante e quedou fora do artigo de Buzzfeed (non do meu porque levo... cinco páxinas???) é que hai historias puntuais en episodios de Friends que foron reproducidas case da mesma forma en How I Met Your Mother (como cando Rachel/Ted non se fía do seu criterio para ligar e pídelle a Mónica/Lily e Marshall que a partir dese momento se ocupe(n) das súas citas), e iso é dificilmente explicable apelando aos arquetipos, aínda que penso que podemos concluír que os argumentos de comedia moderna, o mesmo cós xéneros narrativos de Vladimir Propp, son finitos, e que no transcurso de oito ou nove tempadas por serie é normal que se acaben repetindo algúns, pero iso xa é unha cuestión de estatística, e eu de matemáticas non che sei nadiña.

guía para engancharse a... Under the Dome

Como ben sabedes, este blog ten máis vocación de servizo público que os anuncios de desaparecidos que botan en Radio 3 ás 5 da mañá, así que nunha nova iniciativa para que gocedes coas series americanas que todos baixades de quince en quince e despois non tedes tempo para ver, aquí chega un novo apartado da serióloga titulado Guía para engancharse. Como sempre, spoilers galore!

Esta semana: Guía para engancharse a Under the Dome

De que vai

Como moitos xa saberedes, Under the Dome está libremente baseada nunha novela desa máquina de facer cartos que se chama Stephen King. Insisto no de “libremente” porque, agás os nomes da vila e dos personaxes e a premisa inicial, todo parecido coa novela é pura coincidencia. Pero en todo caso, levar o selo de aprobación do señor King nunca garantiu a calidade dun produto televisivo, aínda me choran os ollos se lembro algún dos exemplos máis flagrantes...

Unha excepción notábel sería Haven, que tamén está moi libremente inspirada no libro The Colorado Kid, de King (máis libremente que Under the Dome, mesmo) e é unha boa serie sobrenatural.

Pero, ao que imos, por onde comezar a explicar Under the Dome?

Resulta que un día calquera, nunha vila americana calquera chamada Chester’s Mill, unha cúpula xigantesca aparece da nada, illando parte da vila do resto do mundo. Iso está moi ben, porque en principio semella unha premisa interesante para todo o que pode pasar despois sen ter que recorrer a cousas raras como mafias e clubs secretos de loita (pero si, amigos, recorren a iso), e sobre todo porque o momento na que a cúpula se pousa sobre Chester’s Mill está bastante currado, con imaxes coma esta:

De seguida desátase o caos, xente tentando desesperadamente atopar unha saída da cúpula e os bombeiros e as ambulancias, que por algunha estraña razón estaban todos fora da vila, tentando entrar. Este é o momento no que coñecemos os nosos heroes.

Os protas

Primeiro está o ex-militar Dale Barbara, Barbie, o forasteiro que pasaba por alí e que é demasiado listo para o seu propio ben, ou iso é o que a serie se empeña en demostrar, porque a verdade é que moi listo non é.

Despois está a intrépida xornalista Julia Shumway, que tamén é moi lista. A súa traxectoria na serie resúmese deste xeito: primeiro desconfía de Barbie e está moi preocupada porque non localiza o seu home, e non sabe se quedaría fóra da cúpula ou algo. Un par de capítulos despois decide que o seu home a abandonou e comeza a poñerlle ollos tenros a Barbie, quen finalmente lle confesa que é un asasino a soldo e que matou o seu home por unhas débedas de xogo (certo). Julia anóxase con el medio capítulo en tempo real e uns dous días en tempo-cúpula, e finalmente fan o amor con música de violíns e unha sutil elipse entre o primeiro bico e o postcoito, porque isto é a CBS e non a HBO, e comezan a vivir xuntos e se comportar como se fosen unha parella de toda a vida. Pero, chachán, o conflito entra en xogo nesta segunda tempada, porque Julia comeza a ter fe (si, amigas) en que a cúpula é unha especie de deidade que guía os seus destinos, e se rebota moito con Barbie porque el é o racional, se é que iso é posíbel nesa parella.

Despois está Big Jim Rennie, que é o teu alcalde do PP ao uso. Ademais de gobernar Chester’s Mill con man de ferro e tanta incompetencia como calquera outro dos habitantes faría, Big Jim é o vendedor de coches usados, o produtor/distribuidor de drogas local e o pai dun zumbado chamado Junior. Pero sobre todo, e para gran escarnio da que lles fala, Big Jim está interpretado por Dean “Jesuschristmarie” Norris, co cal, ver cada capítulo de Under the Dome é como cuspir sobre a tumba de Hank Schrader. E desenterrar o seu cadáver e mexarlle enriba. Varias veces.

Non teño claro se Junior só está tolo, se sufre algún retardo medicamente descrito, ou se os seus pais lle prestaron tan pouca atención de neno que é como eses chavales que parecen autistas sen o ser. Tan pronto está secuestrando quinceañeras e encadeándoas nun zulo como apuntando armas á cara da xente como tentando matar a Barbie como chorando porque a súa nai pinta cadros coa sensibilidade artística dun mandril con encefalopatía. Agora habemos chegar a como e por que o departamento de policía de Chester’s Mill é o máis incompetente desde a  invención da policía, pero sobra dicir que unha das primeiras decisións da nova sheriff é darlle unha placa, un arma e un coche patrulla a Junior, basicamente porque nunha das crises que asolan a vila cada dez segundos, el mantivo a orde apuntando un rifle á cara dun pobre home que só quería saír do hospital.

O que nos leva a...

Observen o poderío do departamento de policía de Chester’s Mill manobrando

Resulta que a cúpula actúa como unha especie de inhibidor, e cada vez que se achega un aparato electrónico a ela este deixa de funcionar ou estoupa ou algo. Mala sorte para o xefe de policía de Chester’s Mill, que levaba un marcapasos e foi dos primeiros en achegarse a investigar a cúpula.

Na ausencia do sheriff, quedaron en Chester’s Mill os policías máis listos do departamento: a axente Linda, o axente Paul, e un terceiro axente ao que non lle chegaron a dar nome. No segundo episodio, o axente Paul toleou e tentou desfacerse da cúpula disparando, pero as balas rebotaron e déronlle ao terceiro axente, que deixou de ser tal e pasou a engrosar a lista de falecidos por ataque de cúpula. O axente Paul seguiu a súa escalada de violencia até que a axente Linda tivo que rematalo en defensa propia, e así é como Linda se converteu na nova sheriff do lugar, polo menos até a estrea da segunda tempada.

Na lista de éxitos da axente Linda figuran, entre outros:

-Cando o axente Paul estaba arrestado por disparar (sen querer) ao outro policía, fixo o vello truco de afogar na súa propia saliva para que Linda se achegase a axudalo e, cando a tivo cerca, bam!, desarmouna, pechouna na cela e marchou roubando un feixe de rifles de asalto. Ben xogado, Linda!

-A axente Linda asumiu as súas novas responsabilidades como xefe de policía Linda nun episodio no que os militares do exterior planeaban lanzar un mísil contra a cúpula e mandaron a todo o mundo a se despedir dos seus seres queridos con moi pouco tacto. Sabendo de primeira man o perigoso que era achegarse á cúpula, Linda prohibiulle a todo o mundo tocala ou achegarse demasiado, e xusto despois diso veu o seu mozo bombeiro do outro lado, e ela fixo isto:

-SPOILERACO: Hai un episodio no que a cúpula se volve magnética e as cousas metálicas que están perto saen voando e se pegan a ela (inexplicablemente, todo o que saíu voando cara á cúpula foron triciclos e grellas, así que supoño que haberá unha tenda de triciclos e barbacoas nunha das beiras de Chester’s Mill). Barbie está pegado á cúpula por unhas esposas que lle puxera Linda momentos antes, e un coche sen o freo de man posto vai avanzando cara el moi, moi amodo. En vez de a) frear o coche ou b) turrar de Barbie para quitalo da traxectoria do coche, a axente Linda decide empurrar a Barbie e despois sofre unha transmutación en cervo cegado polos faros e queda parada no sitio, durante moito moito tempo, esperando a que o coche sexa atraído pola cúpula, con tráxicas consecuencias.

Os adolescentes

Se o cociente intelectual do cidadán medio de Chester’s Mill anda arredor de 70, a LOGSE de Chester’s Mill debeu de ser terrible, porque eses nenos!

Os adolescentes protagonistas da trama son: Joe, un alelado que nos primeiros episodios engana a todos facéndolles crer que sabe algo de trigonometría, anotando números nun caderno e finxindo que mide a cúpula, e a medida que pasan os capítulos vai perdendo materia cerebral e remata por propoñer facer unha análise de sangue a unha rapaza que saiu dun ovo (demasiado longo para explicar) para determinar se é humana, levándoa a cabo da seguinte maneira:

Como lo cuento

Norrie é unha das personaxes máis carismáticas e convincentes que vin en todos estes anos de analizar series de telev...Haha NON. Norrie quedou atrapada na cúpula cando estaba de paso coas súas nais, creo que de camiño a visitar a súa mellor amiga e mentora Dana Brody. Unha das súas nais morreu porque a outra non foi egoísta abondo para roubar do hospital as doses de insulina que tan desesperadamente precisaba, e a que queda viva é un personaxe secundario que aparece cando hai que facer recheo no café de Chester’s Mill, así que o único que fai Norrie é enrollarse con Joe e en xeral dar polo cu pero non literalmente porque os dous deixaron claro que querían ir amodo na relación.

Os favoritos do público (mostraxe extraída dun total de: eu)

Coa Sheriff Linda fóra de xogo, é difícil decidirse polo personaxe máis estúpido ou inverosímil, aínda que hai algúns candidatos á súa altura.

Ben é o amigo burro de Joe, e falando de Joe, dicir amigo burro é un novo nivel de burremia que só se acada con perseverancia e múltiples golpes na cachola. O papel de Ben na serie é, basicamente, facer festas *ehem* salvaxes aproveitando que a maioría dos pais de Chester’s Mill quedaron do lado aburrido da cúpula, dicir que non entende nada e poñerse constantemente en perigo para que alguén teña que arriscar a vida para rescatalo. O mellor de Ben é a súa actitude desenfadada, chillanxing total, como se non estivese deseñado por un executivo da CBS que pensa que sabe como falan os chavales hoxe en día:

O reverendo. Xa non me lembro do seu nome porque apareceu en moi poucos capítulos, pero que actuación, señoras e señores. O reverendo era Pepe Viyuela meets Buster Keaton, puro slapstick e fatalismo. O único que podo facer para compartir a miña adoración polo reverendo, é mostrarvos o que fixo para queimar uns papeis que o incriminaban no asunto das drogas.

Por "Reverend on fire" non me ven nada no youtube, pero por favor, é FUNDAMENTAL que miredes esta escea. É o episodio 2 da primeira tempada, que está dispoñible nos vosos proveedores de series habituais.

Rebeca, a Profe de Ciencias Sociópata. O bo que ten Chester’s Mill é que, malia estar cercada por unha cúpula, ter problemas de abastecemento, e sufrir cada tres minutos a ameaza dunha catástrofe inminente, non deixan de agromar novos cidadáns aquí e acolá. Xente que estaba presuntamente ocupada durante a tontada esa da cúpula xigante que se materializou da nada e isolou por completo a vila e matou unhas ducias de habitantes, e que de cando en vez aparecen de súpeto no café da vila dicindo “ola, estiven aquí, en segundo plano, todo o tempo”. Rebeca a Profe de Ciencias Sociópata é unha delas, unha adquisición deliciosa da segunda tempada, e a súa misión é basicamente non sorrir nunca e matar moscas a canonazos. E se esa imaxe vos parece esaxerada, isto é o que fixo para acabar cunha praga de eirugas que ameazaban as colleitas de Chester’s Mill:

Ah, si! Alén diso, tamén propuxo facer un censo para ver como de útil era cada habitante da cúpula, e despois desenvolveu no seu laboratorio da escola unha nova cepa de gripe porcina para matar o 20% da poboación e ter máis recursos para os superviventes. Todo o que fai faino en nome da ciencia e con cara moi seria, e cada vez que alguén a acusa de cometer crimes de lesa humanidade, ela deféndese berrando “ciencia!” Con todo, non importa moito o que faga, porque como os habitantes de Chester’s Mill teñen a memoria dunha gamba e o cerebro de media, Rebeca a Profe de Ciencias Sociópata pasou unhas tres horas no cárcere e no capítulo seguinte déronlle acceso a todos os explosivos da vila, aparentemente.

Si, amigos, uns dos residentes a eliminar pola gripe porcina era este tenro bebé, e cando Big Jim tratou de opoñerse, Rebeca a Profe de Ciencias Sociópata deixouno mudo berrando "Darwinismo!"

O misterio do café de Chester’s Mill

O café de Chester’s Mill é o lugar de reunión para os habitantes da cúpula. A súa dona morreu ao pouco de comezar a serie, e desde aquela a porta quedou aberta, e calquera que pase por aí é libre de entrar na barra, facer cafés para os seus paisanos e preparar o almorzo para todos botando man do subministro máxico ilimitado da despensa (ou se cadra a longa man da Iniciativa Dharma tamén está detrás disto? Cuando menos inquietante, Carmen...).

Á parte da conspiración do eterno subministro de alimentos, a forma en que os chestermilianos levan o café é o máis parecido que vin eu á colectivización, e funciona, pero shhh! non vaian censurar a serie por bolivariana.

As cousas divertidas que pasan dentro da cúpula cada semana

Tede presente que o tempo na cúpula non segue o horario GMT. O que para nós foron dous veráns interminábeis de agonía televisiva tradúcese en apenas unhas poucas semanas en Chester’s Mill, a xulgar pola continuidade da serie. Nesas semanas, os habitantes de Chester’s Mill enfrontáronse a:

-unha cúpula xigante que se materializou da nada.

-un incendio nunha casa que demostrou que os chestermilianos non saben facer unha cadea con cubos de auga nin que lles vaia a vida niso.

-o brote de meninxite que levou a poñer en corentena UNHA DAS PORTAS do hospital.

-unha tentativa do exército de destruír a cúpula lanzando un mísil nuclear que devastou a terra do outro lado e ao mesmo tempo fixo que toda a vexetación se rexenerase en dous capítulos.

-varios cortes de auga que se resolveron sen problemas con chuvia.

-unha crise de escaseza de comida que se resolveu sen problemas cando unha personaxe secundaria confesou que era unha acumuladora compulsiva e que tiña toda a súa casa, TODA, chea de produtos envasados que non caducaban nunca.

-outra das personaxes pop-up montou un club de loita clandestina nunha fábrica abandonada, e todos os chestermilianos foron mirar.

-a cúpula virou magnética e todos os triciclos e grellas de Chester’s Mill voaron cara ela.

-varios intentos de linchamentos populares, para os que mesmo se chegou construír un cadalso na praza da vila.

-pantasmas das personaxes mortas.

-un asasino en serie que só matou unha vítima.

-unha tormenta de area que tupía a cúpula e impedía a correcta ventilación.

-un predicador tolo que bautizaba con ácido.

-a praga de eirugas e o posterior incendio das colleitas provocado para contrarrestar o seu efecto por Rebeca, a Profe de Ciencias Sociópata.

-chuvia ácida, que Rebeca combateu botando no lago de Chester's Mill un bote de deterxente??

- Rebeca, a Profe de Ciencias Sociópata en todas e cada unha das súas aparicións.

Unha sólida formación científica

O que os habitantes de Chester’s Mill teñen de burros, téñeno tamén de enxeñeiros. No tempo indeterminado que levan debaixo da cúpula xa se apañaron para construír o devandito cadalso, un contra-imán xigante para reverter o campo magnético da cúpula e un xerador eólico feito con chapas de sinais recicladas ao que engancharon unha mangueira para fabricar o humidificador máis grande na área dos tres estados.

A metafísica detrás da serie

Vouno tentar resumir: resulta que no centro xeométrico da cúpula, que varía segundo o episodio, atópase unha mini-cúpula que se ilumina cando catro mans particulares a tocan e comeza a proxectar hologramas rosas como unha tola por toda canta parede haxa perto. Ás veces tamén proxecta pantasmas que lle din aos personaxes que fagan cousas estúpidas como aforcarse no cadalso da vila. Dentro desa mini-cúpula hai un ovo negro, e cando se activa fai un zunido que só molesta a algúns personaxes e as bolboretas compórtase de xeito estraño e a cúpula se magnetiza, e algúns dos protagonistas pensan que a cúpula é unha especie de deus que lles dá ordes e por iso sacaron o ovo de dentro cando virou rosa e tirárono ao lago e despois no medio do lago naceu unha rapaza que levaba morta desde o 88 cando tocara un meteorito que posteriormente se converteu no ovo negro de dentro da mini-cúpula.

Daquela, o teu consello... Debería ver Under the Dome?

POR SUPOSTO. Non podo enfatizar máis a necesidade de ver esta gran serie, no ronsel de outras que nos deixaron antes como The Event, Flash Forward, Revolution, Zero Hour... Se podes, míraa cos teus amigos, e cada vez que Julia diga algo que non ten ningún sentido como “a cúpula quere que sexa alcaldesa” bebede un chupito. Cada vez que algún dos actores principais bote man do afamado método “función de fin de curso do meu colexio” bebede outro chupito. Cada vez que Norrie poña cara de cu bebede un grolo, e cada vez que unha crise de proporcións bíblicas se resolva nos cinco últimos minutos do episodio cun deus-ex-machina en forma de señora tola que acumula provisións na súa casa bebede a copa enteira. E como vai os luns, é mellor que pidades o martes libre.

a Apocalipse séntavos tan ben...

Por aclamación popular (preguntáronme dous colegas qué pasaba) vou retomar o blog nunha nota pedante:

Cosy catastrophe é un termo acuñado por críticos literarios para se referir ás novelas distópicas de John Wyndham, nas que un feito apocalíptico acababa con gran parte da poboación, pero os protagonistas (xente educada de clase media) non o pasaban demasiado mal para sobrevivir. Despois dalgunhas aventuras perigosas adoitaban atopar un lugar idílico no que vivir do campo sen esforzo, estaban ben abastecidos de auga, alimentos básicos, combustible e entretemento e, polo xeral, fundaban unha sociedade utópica na que todos eran bastante felices.

Nada que ver coas series apocalípticas que invaden as cadeas de televisión nos últimos anos. Nada que ver? Os protagonistas destas series enfrontan perigos terríbeis, pasan fame e teñen dilemas morais, e nalgún momento ou outro todos pasan por perruquería e vestiario antes de se volver enfrontar coa catástrofe.  É case como se en lugar de se enfrontar á fin do mundo, só estivesen rodando unha serie, haha.  

Se me desen a escoller eu viviría nunha apocalipse de John Whyndam (The Day of the Triffids, por exemplo), pero por se acaso non o tedes claro, e coa miña vocación de servizo público, velaquí a miña clasificación exhaustiva dos mundos apocalípticos da tele actual, con pros e contras coma nas páxinas de viaxes.

The Walking Dead – Apocalipse zombi

Localización: Estados Unidos, que é onde pasa todo, nos primeiros meses despois dun andazo de “este muerto está muy vivo”.

A favor: Os zombis teñen un cute de merda e non se lavan moito, pero mentres esteas viva non che han faltar as cremas da cara, porque todas as mulleres desta serie teñen ese resplandor en base nude con pos mate e blush en tonos naturais que só a Apocalipse che pode dar. Non quero nin empezar a falar da abundancia de produtos Pantene en todas as tendas saqueadas que os superviventes visitan, porque mirade que volume, por dios.

Tamén hai que ter en conta que, malia vivir nun mundo no que o terror irrompeu no cotiá, os protagonistas teñen humor abondo para seguir a celebrar o Halloween, como evidencia o disfrace de soldada putilla que leva Rosita, unha das novas fichaxes recén saída dos cómics.

En contra: Rick Grimes espertou dun coma nun hospital devastado, descubriu que os mortos volvían á vida e comían xente, e non sabía onde estaba a súa familia. Con todo, o primeiro que fixo este fenómeno foi ir á súa antiga comisaría e... coller armas? Non. Aprovisionarse de comida e auga? Tampouco... O das armas e a comida foi despois, porque o primeiro que fixo, o máis importante, foi poñer o seu uniforme de shériff e o seu gorro, como ten que ser. Apocalipse si, pero no con estos pelos. 

O que me leva á seguinte dedución: despois de que os zombis e as milicias tolas tomen o control da terra, segues tendo que depilarte. Para iso loitei eu pola supervivencia da humanidade? No lado bo, diría que todas as casas nas que recalan as nosas intrépidas aventureiras foron abastecidas con centos de Silk-Épil pola Iniciativa Dharma, porque, o mesmiño que en Lost, os machos non teñen forma de barbearse pero as mulleres van tal que así:

Estes acabados non se conseguen coa navalla de Hershel.

Relación calidade prezo: se ben é certo que nalgún momento estiveron a piques de comer comida de gatos, ao final a providencia sempre acaba por poñelos no camiño dunha despensa chea de Nutella ou como mínimo un coello ao espeto. Boas comunicacións, porque seguen usando o coche, e unha vez que os zombis están baixo control, as condicións de vida son máis que aceptábeis. Cada poucos capítulos hai unha purga de personaxes innecesarios, pero mentres un se manteña no círculo de elixidos, pouco ten que temer.

Revolution – Apocalipse tecnolóxica

Localización: Suponse que o mundo enteiro pero, a quen queremos enganar, Estados Unidos, despois do apagamento de todas as fontes de enerxía eléctrica. Todas? Chachaaan...

A favor: para ser un mundo sen electricidade, hai que dicir que os difusores a pedais funcionan moi pero que moi ben. Aí vai unha mostra:

A verdade é que deixei de prestar atención antes que rematase a primeira tempada, pero até onde vin vivían moi ben, tanto os malos, cos seus despachos untuosos e os seus candelabros, coma os bos, na súa comunidade neo-hippy de ambiente rústico.

Estilo neo-colonial e estilo rústico, as dúas tendencias post-apocalípticas máis "in"

Despois resulta que toda a electricidade morreu a non ser que teñas uns aparellos de tecnoloxía punta chamados “nanitos”, non é coña, que che dan o control total sobre todas as cousas a pilas. Así que se parece bastante á nova factura da luz: a non ser que sexas un privilexiado, vas ter que vivir con velas.

En contra: Revolution ten a manía de matar as personaxes así que comezan a coller algo de profundidade, como fixo na primeira tempada con Maggie (a doutora que levaba unha petaca de whisky envelenado no bolso, así por se acaso), así que para sobrevivir é mellor non destacar demasiado. A outra opción é ser sobriña de Miles Matheson. Así si, por moito que fagas o imbécil, sempre podes contar co bo do tío Miles para irche rescatar facendo parkour.

Relación calidade prezo: un dos problemas dos malos de Revolution é que as veces ameazan con torturar. Con todo, este é o aspecto da mazmorra e a cara que se che queda despois de que o fagan, así que se cadra se trata dun reconfortante tratamento de thalasso-tortura...

Falling Skies – Apocalipse extraterrestre

Localización: Repetide comigo: Estaaaaados Uniiiiiidos de Ameeeerica. Que viñeron uns extraterrestres malos e teñen a poboación terrícola sometida y ya tal.

A favor: Sen dúbida algunha, a perruquería. Entre ataque e ataque marciano danche reflexos, alísanche o pelo, aplícanche mascarillas nutritivas... O que ti queiras.

Unha mañá calquera, xa non digamos resaca mediante, levántome eu moito máis apocalíptica ca estas titis.

En contra: os marcianos pódenche capturar e meterche no lombo unha especie de espiña dorsal fosforescente que fai cousas raras. Se cha intentan quitar vas jodido, porque o resultado é case sempre mortal, pero por outra banda, con ela posta loces así de sexy:

Relación calidade prezo: o de ter que andar de nómade seguindo roteiros da Guerra Civil Americana cansa un pouco, pero se che gustan os LARP esta é definitivamente a túa Apocalipse, porque os diferentes grupos de superviventes fanse chamar como as compañías do exército confederado dos EUA e pasan a vida revivindo batallitas.

The 100 – Apocalipse nuclear

Localización: The 100 é a máis nova incorporación á longa lista de series apocalípticas e trata dun grupo de rapaces que son enviados á terra (Estados Unidos, mais unha vez) uns cen anos despois dun inferno nuclear para ver se é habitable. Os maiores fican nunha estación espacial bastante cotroñenta que orbita polo espazo.

A favor: Durante os cen anos que pasaron na estación espacial, os terrícolas claramente estiveron tonteando co ADN, porque todos os adolescentes da serie son incriblemente guapos, atléticos e con pelaso.

Así é como loces despois de pasar anos nunha prisión interestelar e caer á terra nunha nave avariada.

Os que están na terra levaban tempo pechados en celas na estación espacial, así que o cambio é considerablemente mellor malia non ter comida nin refuxios. Cando aterraron non había rastro do deserto nuclear, todo estaba mesto e florido, a auga semellaba potable e os ríos tiñan tan boa pinta coma este:

Tamén, falos por doquier:

A estación espacial é bastante confortable, ten algúns problemas de mantemento, pero non han ser importantes cando teñen gravidade en todos os puntos.

En contra: Eu preocuparíame un pouco por isto:

Os que están na estación espacial teñen algunhas restricións na política social (só un fillo por familia), son bastante estritos coa delincuencia, e están quedando sen osíxeno, o que con sorte significará que farán algunha especie de sorteo ou xogos da fame para ver a quen matan. Yuhu, Circo Romano!

Relación calidade prezo:  a estación espacial é un pouco mierder, pero os que están na terra poden facer o que queren, polo xeral, aínda que teñen que ter coidado de non entrar nos límites dalgúns humanoides con lanzas que habitan agora o planeta, pero, considerando que as súas lanzas non provocan feridas mortais malia atravesarche o peito e que eles tampouco parecen moi listos, sempre podes probar a mercarlles a selva a cambio dun par de chaveiros brillantes.

A típica ferida non mortal.

Isto é todo por hoxe. Hai moitas máis series apocalípticas con pelo limpo, pero sen dúbida estas son as máis confortables para vivir. Sede bos e feliz fin do mundo.