o que vin este Nadal

Este Nadal tiven deberes auto-impostos, destes que molan porque non hai que erguerse do sofá para facelos. Fixen maratón dalgunhas series xa rematadas e outras actuais para poder rajar delas a gusto, así que spoilers ahead.

Na sección de Noticias que me acabo de inventar, onte se entregaron os Golden Globes, e viuse confirmar que a Asociación de Prensa Estranxeira de Hollywood non ten tempo para ver a televisión pero si para ler as revistas de tendencias: gañaron Homeland (mellor drama, mellor actor e actriz, como se estivésemos en 2012), Girls (mellor comedia ou musical e mellor actriz, o que, pf), e unha chea de actores de cine que fixeron tele no último ano, como era de esperar. Aínda non vin a gala, así que non sei cómo foi, pero por moito que Amy Poehler estea ben en absolutamente todo o que fai, vou arriscar e dicir que foi aburrida, longa e previsíbel.

E imos cos spoilers.

Rubicon ou porqué as series boas son as primeiras en morrer

Rubicon é a típica serie que todos os puretas de series que se precen viron ou din que viron. É o desempate cando dous amigos hipsters discuten se é mellor Breaking Bad ou The Wire. É, porén, unha boa serie, que pasou case inadvertida para o grande público porque se emitiu na AMC en agosto e xa estaba cancelada antes de estrear o seu cuarto episodio (son 13 en total).

O máis pedante que ten Rubicon é o título, que despistou a moita xente facéndolles pensar que ían ver un drama de romanos (Nota: onde di "a moita xente" quere dicir "a min"). Salvado este erro, atopámonos cun drama sobre conspiracións ambientado na época actual que semella unha desas películas de conspiracións tan molonas dos anos setenta, cando Hollywood era minimamente crítico co seu goberno e  se podían facer concertos a favor da Revolución Sandinista en Central Park.

É evidente que ese aire dos setenta se transmite na textura e no ritmo pausado, pre-Jason Bourne, e tamén no xeito deliberado en que o protagonista, Will Travers, semella ignorar a tecnoloxía, buscando claves en obxectos aos que lle falta ben pouco para ser obsoletos: xornais, guías telefónicas, axendas..., obxectos que por inverosímiles nos reconfortan como nos reconforta o cheiro do papel, pero o máis setenteiro que ten Rubicon é a premisa de desconfiar de todo, comezando polo goberno.

Will traballa nunha axencia de intelixencia ficticia, na que os analistas fan o traballo aburrido para os axentes da CIA que despois van por aí asaltando casas en Paquistán. No piloto, atopa unha clave anticuada nun xornal e amósalla ao seu sogro, que tamén é o seu superior. Para o final do episodio, o sogro está morto, nun accidente de tren cunha chea de danos colaterais, e Will atopa unha serie de pistas que o levan a convencerse deseguida de que se trata dunha conspiración do goberno. Iso é o que nos gusta de Will, que nin por un momento dubida da súa familia e non perde un segundo en dubidar do seu goberno. Segundo sabemos despois, a súa muller e a súa filla morreron de incongruencia de guión (suponse que estaban no miradoiro das Torres Xemelgas o 11 de setembro de 2001 cando o dos avións, malia que dito miradoiro non abría até as 9:30 da mañá. NOTA: tamén son conspiróloga), o que debería ser relambido e patrioteiro, pero neste caso dálle dramatismo á elección de Will de non crer ao goberno. Will busca aliados e os espectadores tamén: aínda que temos claro quén son os malos, hai unha chea de personaxes claroscuros dos que non nos fiamos, e iso é abondo para crear a atmósfera de tensión das películas de espías sen recorrer ás persecucións en coche e os saltos de trens en marcha.

É certo que a posta en marcha da trama é un pouco lenta, pero paga a pena a espera cando imos vendo cómo se entretecen todas as redes da conspiración. Despois dos resultados dos primeiros episodios, a AMC non lle concedeu o beneficio da dúbida, e é unha pena, porque unha segunda tempada tería leado máis aínda a trama e poderíamos estar falando de Homeland, máis contida e sen Abu Nazir/Batman.

Sherlock: previsíbel, meu caro Watson

Non sei porqué xa me daba a min que o novo Sherlock da BBC non me ía gustar. Partía con desvantaxe porque xa me gustaba o Sherlock Holmes da serie dos 80, ambientado na mesma época cós relatos de Conan Doyle, e non lle vía a necesidade a “actualizar” o detective máis famoso sen darlle máis xiro ca un teléfono móbil. Se cadra ese é o problema principal: tanto Sherlock como Elementary, as dúas adaptacións modernas do personaxe, confían na tecnoloxía como peza fundamental da modernización do mito. Basicamente collen a Sherlock Holmes, quítanlle as drogas por iso da corrección política (a CBS faino ex-adicto estigmatizado e a BBC dálle parches de nicotina), e cámbianlle a pipa por un iPhone, e iso é todo. Non hai un cambio real na forma en que Sherlock Holmes se relaciona co mundo, malia que pasou máis dun século desde a súa creación e a sociedade cambiou moito máis ca o que pode atestar un teléfono con GPS. En Sherlock, Holmes e Watson seguen a ser dous solteróns (aos que a xente cuestiona máis abertamente ca en 1880, pero do mesmo xeito) que viven no piso de arriba dunha señora Hudson que non evolucionou nada nun século, Moriarty é un arquimalvado criminal máis perto de SPECTRA ca dun criminal do século XXI, e Irene Adler pasou de actriz de mala reputación a dominatrix de mala reputación, o que parece de risa.

Unha chea de interpretacións do detective que me gustaron máis ca Sherlock:
o dos 80, o chaval do Segredo da Pirámide, Greg House,
Sherlock Hound, o detective Conan e Basil, o rato superdetective.

Con todo, a verdadeira eiva de Sherlock é a relación cos espectadores. Na primeira media hora do piloto, a serie establece e reforza até a saciedade a idea de que Sherlock Holmes é un detective dunha sagacidade tal que semella superdotado, non se limitan ás mostras de poder dedutivo das historias de Conan Doyle, senón que o converten nun savant que pode calcular nun segundo todas as rutas de tráfico e as distintas probabilidades de que un taxi chegue a un punto determinado en X tempo. Isto require unha certa suspensión do noso escepticismo, porque este Holmes parécese máis a un Observador de Fringe do que a un detective que utiliza o método dedutivo, pero podemos ignorar isto polo ben do argumento. Entón é cando os guionistas deciden que o espectador medio non se vai sentir ben se non resolve o misterio antes de que Holmes o faga, e para iso teñen que lanzar pistas ao público con sinais luminosos e letreiros que din “son unha pista” e, ao mesmo tempo, converter a Holmes nun idiota durante o resto do episodio. Se cadra ten algún tipo de bipolaridade que lle fai alternar entre a intelixencia superior e a incompetencia máis absoluta. Neste primeiro episodio, tres persoas aparecían mortas no que semellaban suicidios illados (son eu ou é un pouco bluf que os dous primeiros episodios dunha serie que só ten tres por tempada partisen da mesma premisa?) e o que tiñan en común é que todas estaban a piques de coller un taxi cando acontecera (os espectadores vimos isto e Holmes non, pero en dous dos casos había testemuñas e no terceiro a muller acababa de chegar de viaxe e levaba unha maleta). Holmes deduciu de forma indedutíbel que os tres foran asasinados e que o asasino debía ser unha persoa que non levantase sospeitas entre a multitude e que todos estivesen afeitos a ver nunha rúa ateigada, despois tendeulle unha trampa mandándoo a un enderezo, e cando un taxi apareceu, Holmes supuxo que o asasino era... o pasaxeiro!! Despois dunha persecución/homenaxe a Mary Poppins por tellados de cartón pedra, Holmes concluíu que o taxi simplemente parara naquel enderezo de casualidade. Non contentos con iso, cando chegou á casa, a señora Hudson informoulle de que había un taxi que el non pedira agardando por el na porta, pero o detective máis sagaz do mundo, capaz de saber que unha muller tivo relacións sexuais só mirándolle os xeonllos, non suma 2+2 despois de pasar a escena anterior perseguindo un taxi. Entón ven o letreiro luminoso con sirena e rotativos: o asasino ten un teléfono móbil que Watson está localizando vía GPS, cando aparecen as coordenadas na pantalla son o 221B de Baker Street, Watson e Lestrade (marabillosamente interpretado por José Mourinho) comentan “debe de haber algún erro, o GPS indica que o asasino está aquí”, mentres a señora Hudson insiste en que hai un taxista agardando na porta, pero Holmes como quen oe chover. Só é despois de que aos espectadores lles dese ben tempo a berrarlle “é o taxista, imbécil!” ás súas pantallas que os engranaxes do cerebro de Holmes volven funcionar e case podemos escoitar o clic mentres encaixa as únicas pezas non difíciles de encaixar da investigación. A resolución do caso foi terríbel: o asesino non tiña máis motivación ca súa propia mesquindade, e a escena final con Holmes foi copiada da Princesa Prometida pero quitándolle toda a gracia. Nos seguintes episodios a cousa non foi mellor, malia que na segunda tempada a serie comeza a usar o sentido do humor e faise lixeiramente máis soportábel.

Outra cousa da que a serie abusa é o recurso ao flashback inmediato. A cousa funciona así: Holmes fai unha dedución en voz alta sobre quén ou cómo é o asasino, menos de quince minutos despois cólleo, e así e todo a serie vése na necesidade de inserir un flashback de Sherlock describindo o asasino, por se acaso temos memoria de peixe. Estes recursos dan idea de que os creadores de Sherlock non teñen en moita consideración as capacidades dos seus espectadores, e nunha era televisiva dominada polo atrevemento é frustrante verse tratada coma unha lerda, especialmente cando detrás desta adaptación están mentes brillantes coma Steven Moffat, autor dos mellores capítulos do moderno Doctor Who. Para os produtores, tamén debería ser preocupante que mesmo un debuxo infantil coma o Detective Conan encarne mellor o espírito de Sherlock Holmes ca unha serie como Sherlock.

Girls: ás persoas horríbeis pásanlles cousas boas

Girls vai sobre a vida de Hanna, unha moza de vinte e poucos malcriada e egoísta que vive en Nova York. No primeiro episodio, os seus pais deciden pecharlle a billa porque desde que rematou a universidade estábanlle pagando o aluguer, a comida e todos os gastos para que ela se dedique a escribir unha novela ou algo así. A Hanna parécelle unha situación inxusta, porque son os seus pais e teñen a obriga moral de mantela por tempo indefinido mentres que ela se dedica a escribir e interpretar o seu rol estereotipado de neoiorquina neurótica. Iso só nos primeiros cinco minutos de serie. Despois coñecemos as súas amigas: a compañeira de piso sensata, a europea deshinibida e a xudía recatada.

As súas preocupacións son as características de un grupo de adolescentes de clase alta: atopar un bo mozo/marido e ter moitas experiencias interesantes para contalas en libros que tratan sobre elas propias. É curioso, porque durante os dez episodios da tempada, as catro protagonistas acúsanse mutuamente de ser egoístas e malas amigas, e a ningunha lle falta razón. Malia iso, ou se cadra por causa diso, ao final da tempada seguen a ser amigas, e a vida non lles vai demasiado mal. Hanna consigue un traballo ideal nun par de capítulos, pero decide deixalo porque despois dunha escena de acoso sexual/chantaxe que me custou entender, o seu xefe non a despide e a anima a seguir traballando con el porque, malia que sempre chega tarde e non sabe facer nada, ten personalidade. Na parte sentimental, pasa a primeira metade da serie tentando que o seu rollo informal se comprometa e sexa o seu mozo formal, e cando el se decide a facelo, agóbiase e non está segura do que quere. Nunha delirante discusión no derradeiro episodio da tempada, o mozo acúsaa de ser unha egoísta (mais unha vez) e ela responde que non é doado ser ela porque ten medo todo o tempo. Medo de que? O aluguer págao a súa mellor amiga, os seus pais ofrécenlle cartos a pesar de dicirlle que se debe valer por si propia, e debaixo da súa casa ha de haber un colector de roupa vintage, porque non repite modelo en toda a serie.

A personaxe de Hannah só fala con paixón cando considera que algo é “real”, “honesto” ou “auténtico”. Esta escolla de palabras é o que máis chirría, porque case sempre que fala diso estase a referir a estados de ánimo, e a min que me explique como un estado de ánimo pode ser outra cousa que real. Quéixase de vivir poucas experiencias e esa é a súa desculpa para non avanzar co seu libro, porque seica para ser auténticos e honestos só podemos escribir sobre experiencias propias e os nosos sentimentos, unha e outra vez. E os exemplos están claros, as experiencias pasan por liarse cun tío con síndrome de Diógenes ou masturbarse compulsivamente durante a adolescencia, nada de cousas pouco honestas como buscar traballo (ao que a serie dedica unha soa escena, recreando unha entrevista que ía moi ben até que Hannah comezou a dicir chorradas) ou pagar o aluguer. Nese sentido a serie é o Reality Bites dos 2010, e para os afortunados que non saben de qué estou falando, Reality Bites era unha película supostamente xeracional na que Winona Ryder fumaba e lía libros na cola do supermercado, vestía roupa grunge e falaba de ser profunda e real e auténtica e honesta mentres vivía de gorra na casa dunha amiga.

As amigas non son moito mellores: a compañeira de piso ten un mozo ao que decide deixar porque xa non está namorada, e á media hora ou así deprímese porque o rapaz segue adiante coa súa vida e non lle garda ausencias, pero de seguida atopa outro home arredor do cal construír a súa vida, porque está moi boa e é doado; a xudía é unha estudante (de pais ricos, supoñemos) cun apartamento pijo e moitas neuras, e está preocupada porque é virxe con 21 anos e as amigas trátana coma un becho raro, malia que para facerlle xustiza hai que dicir que leva moi ben o feito de ser unha caricatura; a inglesa é un espírito libre, recibe consellos gratuítos de xente á que trata mal, fai o que quere sen importarlle as consecuencias, malia que as consecuencias supoñan que alguén reciba unha malleira pola súa culpa, e por suposto parece unha supermodelo mesmo ao se erguer da cama. Ah! Por suposto, no derradeiro episodio todas toman decisións vitais: despois dunha bronca porque Hannah é egoísta e non paga o aluguer, a súa compañeira marcha (iso si, non só marcha ela en vez de botar á que non paga, senón que lle deixa un mes pagado por adiantado); a xudía por fin se desvirga, co cal supoñemos que para a tempada que ven casará, quedará embarazada e se mudará ao Upper East Side; e a inglesa alocada flirtea co seu xefe, despois arrepíntese, recibe unha visita da súa xefa (a muller do seu xefe) na que esta lle explica que ser superficial non trae a felicidade, e decide casar por sorpresa cun tipo ao que coñece de dúas semanas porque a verdadeira felicidade há de ser casar, ter fillos e mudarse ao Upper East Side.

Girls está considerada a comedia realista de moda da HBO, e Lena Dunham, a súa creadora e protagonista, a nena revelación do cine independente. O sorprendente é a controversia que suscitou esta serie baleira de contido real, o mesmo que é sorprendente ver a actores consagrados pasearse como extras polo set de Girls (que eu identificase, Kathryn Hahn, Bobby Moynihan ou Michael Imperioli, e seica a segunda tempada comeza con Donald Glover, glup). Na América da post-crise hipotecaria e Occupy Wall Street, o realista segue a ser preocuparse dun propio e do duro que é ser auténtico, mentres un deus ex machina paga as facturas.

Coma: coma a película...

Coma é unha película de 1978 baseada nun libro de Robin Cook, que bebe de todos eses filmes de conspiracións que, dicíamos, inspiraron Rubicon. É unha boa película de suspense, con escenas que a min me aterraron (Geneviève Bujold perdendo un zapato e case a vida ao baixar por unha escada interminábel, a visión dos non-mortos pendurados como pezas de matadoiro...). Entón a cadena A&E (nunha vaga que semella non rematar nunca) decidiu gravar unha “actualización” que ven sendo exactamente igual pero con teléfonos móbiles e sen suspense.

Vin algunhas cousas máis (maratonei a nova entrega de Doctor Who, pero só me deu tempo a chegar até a 4ª tempada, así que me ides excusar se aínda non falo diso) pero polo de agora só me dá a cabeza para comentar estas. Bicos a todas.